Het falen van het Niet-Meer-Dan-Anders (NMDA) principe uitgelegd (door Reeshofwarmte)

NMDA, het klinkt zo mooi en zo eerlijk en het zou het idee van semi-verplichte winkelnering van stadsverwarming moeten legaliseren.

NMDA kun je dus het beste zien als een weegschaal die als het goed is in evenwicht zou moeten zijn. Ik ga proberen het zo duidelijk mogelijk uiteen te zetten maar zeg er bij dat het soms een beetje technisch zal zijn.

Ik laat de aansluitbijdrage (€ 2000,- tot €10.000) van een woning met stadsverwarming deels buiten beschouwing. Dit is normaal gesproken een eenmalige bijdrage bij de bouw van de woning aan de warmteleverancier. Wat ik daar wel van meeneem is de CV-ketel en een stukje isolatievermindering door fouten in de EPC-berekening. Bij de bouw van een warmtewoning wordt er altijd een bijdrage in rekening gebracht die bestaat uit de vermeden kosten voor een gasaansluiting en de vermeden kosten voor een CV-ketel.

Dit mag van de wetgever maar is net zo krankzinnig als het in kosten brengen van vermeden olielampen in een huis met elektra. Maar goed…. dat mag van de wetgever. Ik ga het proberen verder uit te leggen… Omdat de kosten voor een CV-ketel ook in het dagelijkse tarief (de GJ-prijs voor stadswarmte) zitten is het voor de uitgangspunten belangrijk dat er dus al een complete (vermeden) CV-ketel bij de bouw van de woning is betaald.

We moeten dus in de dagelijkse gebruikskosten gaan rekenen met 1 nieuwe CV ketel in 15 jaar, de weegschaal moet immers in evenwicht blijven. Dat evenwicht wordt in Nederland  nog extra lastig omdat er door lobbywerk van de warmtebranche een mogelijkheid is gecreëerd in de EPC-berekeningen.Als je een huis aansluit op een warmtenet dan mag je het beetje milleuvoordeel dat stadsverwarming zou hebben t.o.v. aardgas doorrekenen in de isolatie van de woning. De wetgever neemt namelijk aan dat stadsverwarming vol zit met energie die verloren zou zijn gegaan als het netwerk niet aangelegd was. In Utrecht, Tilburg, Leiden, Ypenburg, Ede, Purmerend en Eindhoven wordt deze warmte echter speciaal met kolen, biomassa of gas centraal opgewekt.

De woningen worden door deze door lobbyisten bereikte EPC-aanname minder goed geïsoleerd en je gaat dus meer warmte gebruiken dan de gaswoning die wel goed geïsoleerd is. Dit nadeel heeft op het moment een invloed van ongeveer 0,2 punten op de EPC. En van 2000-2012 was dat verschil groter (tot wel 0,4 punten). Hier een ‘exact’ meerverbruik aan hangen is lastig omdat het gedrag van de gebruiker een erg grote invloed heeft. Veilig is om te stellen dat huizen gebouwd tussen 2000-2012 een meerverbruik hebben van 20-30% en huizen van 2012- nu een meerverbruik van 10-20%.

Vermeden CV-ketel en EPC-nadeel worden in de huidige warmtewet en vroeger in de aannames van Energie-Nederland NIET meegenomen. Dit is echt een enorme aanslag op het NMDA-beginsel (en milieutechnisch is dit natuurlijk echt volslagen idioot omdat er door het meergebruik nauwelijks nog CO2 voordeel is…)

Een EOR (Equivalent Opwek Rendement) van stadsverwarming bijstellen van 177,5% naar 110% scheelt ongeveeer 0,2 EPC-punt, dit lees je je hier.

Voordat we de parameters en aannames induiken zijn er nog 2 belangrijke zaken :

1. In de warmtewet is men vergeten het voordeel van de geliberaliseerde energiemarkt mee te nemen. Combi overstapppers kunnen volgens recent ACM (Autoriteit Consument en Markt) onderzoek een voordeel halen tot €400,- per jaar. Omdat gebruikers van Warmte alleen hun stroom op de vrije markt kunnen inkopen zijn de voordelen veel minder en zou er dus een standaard korting van €100-€300,- moeten worden meegenomen in het warmtetarief
2. We praten over Niet Meer Dan Anders, is dat niet per definitie het maximale tarief dat iemand betaalt met de slechtste en duurste CV-ketel met het duurste gas op de markt? Ik denk dat een NMDA tarief per definitie niet het maximum kan zijn en dus eigenlijk een gemiddelde tarief wat zeker 15% onder het maximum zou moeten liggen… (en een consumenten beschermer als de ACM zou natuurlijk voor het MINIMUM moeten gaan)

De Parameters

• De CV-ketel: Onze overheid heeft een adviesbureau (Deerns) opdracht gegeven om de prijzen voor CV-ketels te onderzoeken. Zij hebben berekend dat een CV ketel aanschafwaarde €2284,50 kost. Buiten het feit dat dit een vervanging moet zijn (de ketel is immers al virtueel gekocht bij de bouw) is de prijs enorm hoog. De Vaillant ketel die als referentie geldt is overal te koop tussen de €1300 en €1500. Nemen we echter een standaard utiliteit CV-ketel komen we uit op €950-€1250.
• De onderhoudskosten van de CV-ketel: Onze overheid gaat er van uit dat iedereen jaarlijks zijn CV-ketel laat onderhouden voor een bedrag van: €139,-. Buiten het feit dat we hier met 2 maten meten (‘als het uitkomt kijken we naar reeële cijfers en als die niet uitkomen laten we een onderzoekje doen’) en lang niet iedere gebruiker een servicecontract heeft is het servicecontract ook nog aan de dure kant.
• De leidingverliezen: Hier vliegt onze overheid helemaal uit de bocht. In aanloop naar de warmtewet heeft onderzoekbureau Royal Haskoning de opzet gemaakt. In deze opzet is een aanname gedaan naar leidingverliezen in woningen met een CV-installatie en daar heeft men aangenomen dat de verliezen op CV-leidingen 5% zijn en die voor tapwater 10%. Als je dit op de weegschaal legt dan moet je nu het verschil gaan nemen tussen de leidingverliezen omdat in een gemiddelde woning de CV-ketel op zolder hangt en de afleverset voor warmte meestal naast de meterkast. Er zit dus een paar meter verschil in de plaats. Dit zal mogelijk zelfs in het voordeel van de warmtegebruikers zijn omdat het meeste tapwater in de badkamer wordt gebruikt en die dus vaker dichter bij de zolder zit maar dat is een aanname. Wat de overheid heeft gedaan is het totale leidingverlies van gaswoningen 1 op 1 toe te passen op de warmtewoningen. Je kunt dus stellen dat de betrokkenen op het ministerie van Economische Zaken geen idee hadden van de materie. Deze aantoonbare fout heeft een invloed van ongeveer €1,50 op het GJ tarief en zorgt dus voor een gemiddelde warmtegebruiker voor 45,- hogere kosten per jaar (x 600.000 gebruikers ).
• De rendementen van de CV-ketel: Ook hier weer een echt 2 maten dingentje, van alle CV-ketels zijn certificaten bekend. In die certificaten staat exact vermeld wat de CV-ketel aan  rendementen haalt. Wat doet de overheid om het warmte tarief hoog te houden? Ze gaan een onderzoek starten. Hier kwam voor ruimteverwarming een rendement uit dat redelijk overeen kwam met de certificaten maar waar het helemaal fout gaat is het tapwater (21% invloed op totaalrendement omzetting gas->warmte). Het is niet gelukt een goede meting te doen en men heeft toen maar besloten het rendement vanuit het verleden aan te houden: 65%. Dit is echter het rendement uit de tijd van Fred Flintstone. In gebouwberekeningen rekent men al met 80% en de certificaten van de ketels geven een nog hoger beeld.
• De afleverset / warmtewisselaar: Dit is een onderdeel dat voor de warmtegebruikers vooral interessant is vanwege de vrij gelaten huur en onderhoudskosten. Waar de fabrikanten namelijk aangeven dat het een onderhoudsarm apparaat is dat 15+7 jaar mee gaat rekent de overheid toch nog €44,77 aan onderhoudskosten en een aanschaf van €1925,-. Mede door dit absurde bedrag (CW4 afleverset kost nieuw compleet €850,- incl. BTW en aansluitbeugel bij warmteservice) rekenen de warmtebedrijven daar ongeveer €180,- huur per jaar voor. Zij kopen deze wisselaars zelf grootschalig in en zullen deze wisselaars inkopen voor maximaal €600,- incl. BTW. Reken dus maar uit de winst…. Iedere warmtegebruiker zal ook uit ervaring  aangeven nog nooit een monteur te hebben gezien voor de afleverset… Enkel iemand die om de paar jaar de meter komt opnemen maar aan de afleverset wordt alleen wat gedaan na leidingbreuk (zeefjes in het filter schoonmaken) of bij lekkage (vervangen). De onderhoudskosten en huur zijn dus veel te hoog….
• De Gasprijs: De overheid berekent de warmteprijs op basis van de gasprijs van een jaarcontract van de 3 grootste leveranciers. Dit is niet fair omdat we mogen overstappen in Nederland en er door ACM ook makkelijk een echt gemiddelde gasprijs kan worden berekend. Een leuke annekdote is hierbij dat in het jaar in aanloop naar de warmtewet de vaste en de flexibele gasprijs haasje over hebben gedaan…. (voor de warmtewet nam men de flexibele prijs per half jaar als uitgangspunt zie links onderaan)

Derk
Reeshofwarmte

Bronnen:

• Reactie Reeshofwarmte op consultatie: https://www.internetconsultatie.nl/wijzigingwarmteregeling/reactie/17a4fa64-5d96-48dc-87f4-8c3bcf4f0b0e
• Rapport Royal Haskoning: Rapport Royal Haskoning 797 kB (download)
• Rapport BECO isolatie: Warmtetarieven voor huishoudens
• Rapport Ardo de Graaf 2010: Pdf-document, 217 kB (download)
• Overstappen 400,- voordeel ACM: https://www.acm.nl/nl/publicaties/publicatie/14912/Niet-eerder-wisselden-zoveel-consumenten-van-energieleverancier/
• Haasje over Gasprijs met dank aan Kees van Rhijn